Pleasen om strijd te voorkomen?
Zo lang als ik me kan herinneren, draag ik een korset. Geen zichtbaar exemplaar met veters en baleinen, maar eentje die onzichtbaar strak om mijn lijf zit. Een korset dat ik zelf heb aangetrokken, ergens in mijn jeugd. Om de vrede te bewaren. Om te pleasen. Om geen ruzie te krijgen. Om veilig te blijven.
Laatst las ik over het boek Ik begin geloof ik te bestaan van Johanna Nolet. De eerste publicatie in Nederland en België die zich volledig richt op fawning – een woord dat ik eerder kende, maar nooit écht durfde toe te laten als iets van mij. De vierde stressreactie, na vechten, vluchten en bevriezen: pleasen om te overleven. Vredestichter spelen terwijl je van binnen langzaam verdwijnt.
Fawning. Het is de strijd die je niet voert met de ander, maar met jezelf. Je zegt “ja”, terwijl je lichaam “nee” schreeuwt. Je glimlacht als de ander woedend is. Je stem wordt zachter naarmate de spanning stijgt. En je buigt mee, steeds verder, totdat je je eigen ruggengraat niet meer voelt.
Dat korset werd me al vroeg aangemeten. Ik kon goed leren. Makkelijk zelfs. Mijn broertje had andere talenten, maar in het schoolsysteem werd ik gezien als degene die het ‘ging maken’. En met dat label kwam verantwoordelijkheid. Als jij het kunt, dan moet je het ook doen. Voor jezelf. Voor de ander. Laat het niet verpesten. Onuitgesproken, maar loeizwaar. Ik werd die brave, behulpzame dochter. Altijd verantwoordelijk, altijd met een radar voor de ander. En ergens onderweg verloor ik het vermogen om te voelen wat ík wilde. Of wie ik zelf eigenlijk was.
De stille strijd: pleasen als overlevingsmechanisme
In mijn vorige relaties was ik een meester in conflictvermijding. Ik herkende het patroon pas echt toen ik als mediator zelf tegenover mensen zat die elkaar hadden ‘stuk gepraat’. Maar wat als je helemaal niet durft te praten? Als je in stilte uit elkaar drijft, omdat jij jezelf kwijt bent geraakt in het behagen van de ander?
Ik weet nog hoe ik mijn adem inhield als ik thuiskwam. Als ik merkte dat de sfeer niet goed was. Ik voelde het in mijn lijf. In mijn schouders, mijn kaken, mijn buik. Alsof dat onzichtbare korset zich extra strak aantrok. Ik werd klein, meegaand. Geen olie op het vuur. Geen mening, geen grens. Alles voor de vrede. Alles om uitbarsting van geweld in welke vorm dan ook voor te zijn. Alles om te overleven.
Pleasen tot het knapt: als liefde pijn doet
Het is vreemd hoe je kunt denken dat je sterk bent, terwijl je jezelf constant wegcijfert. Hoe je denkt dat je ‘lief’ bent, terwijl je grenzen laat overschrijden. Fawning is geen karaktertrek, het is een reactie op dreiging. En bij mij was die dreiging niet denkbeeldig. Huiselijk geweld was een hoofdstuk in mijn leven waar ik te lang in bleef hangen. Want wie weet wat er gebeurt als ik wel voor mezelf kies?
Van partner naar ouder: please-gedrag na de scheiding
Scheiding is voor veel mensen een strijd. Maar soms zit die strijd niet tussen twee partners, maar in één van hen. In de vrouw die zichzelf niet meer herkent. Die niet weet wat ze wil, omdat ze het altijd liet afhangen van de ander. Die niet boos durft te zijn, bang om afgewezen te worden. Die nooit geleerd heeft hoe je ouderschap na een scheiding kunt vormgeven zónder jezelf te verliezen.
Ik zie haar vaak bij mij aan tafel. De pleaser. De vrouw die alles nog probeert te lijmen, ook al is ze zelf al lang aan het afbrokkelen. En ja, soms is het een man. Maar het mechanisme is hetzelfde. Het is een korset dat ooit veiligheid gaf, maar nu verstikt. En om het los te maken, moet je eerst durven voelen dat je het draagt.
Als mediator werk ik regelmatig met stellen in complexe scheidingen. Waar trauma’s uit het verleden meespelen, ook bij kinderen. Waar fawning het contact vertroebelt. En waar professionele hulp na de scheiding geen overbodige luxe is, maar een noodzaak.
Het losser rijgen van het korset
Vandaag weet ik dat grenzen stellen geen aanval is. Dat ruzie niet hetzelfde is als onveiligheid. Dat je ook liefdevol kunt zeggen: tot hier en niet verder. Dat je kunt scheiden zonder oorlog, en dat er kracht zit in zacht zijn — zolang je jezelf niet verliest.
Ik leer elke dag een stukje van dat korset los te maken. Te ademen. Te leven. Niet alleen als mediator, maar als mens. Want pas als jij jezelf ziet, kun je echt kiezen. Voor liefde. Of voor loslaten.
En soms, als ouders dat niet meer samen kunnen, help ik ze de gevolgen van een scheiding voor een kind (ook op latere leeftijd) beter te begrijpen. Of verwijs ik door naar goede hulp bij scheiden via de gemeente (ik werk zelf vaak en graag samen met het maatschappelijk werk/ Stimenz. Want niemand zou deze strijd alleen hoeven voeren. Niet als ouder. Niet als kind. Niet als mens.
Herken je jezelf in dit verhaal?
Voel je dat je altijd maar de vrede bewaart, ten koste van jezelf? En wil je uit die rol stappen, zonder in strijd te belanden?
Bij ScheidingsWijze geloven we dat je ook zonder strijd kunt scheiden – met aandacht voor jou, je kinderen en de onderliggende patronen. We helpen je om rust en ruimte terug te vinden, en bieden begeleiding op maat, ook bij complexe scheidingen of ouderschap na de scheiding.
Neem contact op voor een eerste stap, zonder strijd.
Gratis informatiegesprek aanvragen
Plaats een reactie: