Vijf minuten, hooguit. Dan ben ik weg. Hoe zwaar de dag ook was, hoe complex het conflict ook is dat ik moest begeleiden – zodra ik mijn hoofd neerleg, is het stil. Geen herkauwende gedachten, geen piekermolen, geen slapeloze uren. Soms dommel ik zelfs al weg op de bank, voor de tv. Minder ideaal (zeker als het snurken begint, zo wordt mij fijntjes gemeld), maar het zegt iets over hoe makkelijk ik dingen los kan laten.

Toch zie ik het tegenovergestelde (slaaptekort) dagelijks om mij heen – ook bij mensen die midden in een scheiding zitten. Slapen wordt dan een luxe. Of een strijd. Of allebei.

Slapen en scheiden: geen goede combi

Scheiden is niet alleen een juridische breuk of een emotionele rollercoaster. Het is vaak ook een fysieke uitputtingsslag. En dat merk je aan de nachten. Veel van mijn cliënten geven het toe – soms pas na doorvragen. “Ik slaap slecht, al weken.” Of: “Ik lig tot drie uur te malen en ben dan om zes uur alweer wakker.” Vaak gaat dat gepaard met tranen. Of een snauw naar de ander. Of gewoon pure uitputting.

En ik snap het. Wie ’s nachts wakker ligt, gaat alles uitvergroten. Een klein meningsverschil wordt een wereldramp. Een onzeker gevoel wordt verlammende angst. Zonder slaap kun je niet helder nadenken, laat staan een ingewikkeld traject als een scheiding goed doorlopen.

De nacht als vijand

Slaapgebrek beïnvloedt alles. Je concentratie, je geheugen, je humeur. Je bent emotioneler, sneller geprikkeld, maakt slechtere keuzes. Niet ideaal wanneer je samen afspraken moet maken over de kinderen, het huis, het pensioen. En wat mij als mediator opvalt: als een van beiden structureel slecht slaapt, verloopt het gesprek trager, stroever. Soms zelfs explosiever.

Daarom vragen wij bij ScheidingsWijze standaard naar medicijngebruik, gezondheid én slaap. Niet uit nieuwsgierigheid, maar om in te schatten hoe het écht gaat. Want pas als je een beetje uitgerust bent, kun je keuzes maken waar je later nog steeds achter staat.

Waarom slapen soms niet meer lukt

Het is niet alleen het piekeren of de stress. Ook het alleen slapen kan wennen zijn. Jarenlang de warmte naast je, het vertrouwde geluid van een ademhaling, een arm om je heen – en dan ineens die stilte. Of juist het ontbreken daarvan, omdat het huis nog vol kinderen is en jij jezelf kwijt bent geraakt in de herrie van je hoofd.

Volgens onderzoekers kan het verbreken van de symboliek van het gedeelde bed zelfs je slaapkwaliteit aantasten. Niet vanwege die eeuwige dekbedgevechten, maar vanwege het gemis van nabijheid en veiligheid. De plek waar je normaal tot rust komt, wordt ineens beladen terrein.

Wat helpt?

Er is geen wondermiddel voor slaaptekort. En hoewel ik geen voorstander ben van slaapmedicatie, weet ik ook dat slapen géén overbodige luxe is. Slapen is overleven. En soms is een tijdelijk hulpmiddel nodig. Maar het begint bij bewustwording. Dus geef ik cliënten deze tips mee – zonder belerend te zijn:

Zorg voor ritme. Sta op vaste tijden op, ook in het weekend.
Gebruik de slaapkamer alleen om te slapen. Geen telefoon, geen tv, geen overleg.
Beweeg overdag, maar niet vlak voor het slapengaan.
Eet licht in de avond. Drink weinig, zeker geen alcohol of koffie.
Trek sokken aan. Ja, echt. Warme voeten helpen.
Vermijd zware gesprekken na achten. Ook die met jezelf.
En: adem. Letterlijk. Zoek rust in muziek, meditatie, of een avondwandeling.

Slapen mag geen bijzaak zijn

Een scheiding vraagt om zoveel energie. Emotioneel, praktisch, juridisch. Wie dan ook nog eens nachtenlang wakker ligt en een slaaptekort, loopt op zijn tandvlees. Daarom pleit ik voor meer aandacht voor slaap binnen de begeleiding. Niet als luxe, maar als basisvoorwaarde. Voor veerkracht. Voor redelijkheid. Voor herstel.

En dus vraag ik het, telkens weer: hoe slaap je eigenlijk?

Want soms begint de weg naar een werkbare scheiding… met een goede nacht.

Gratis informatiegesprek aanvragen

Sleep divorce: slapen in aparte bedden, samen verder?

Soms is scheiden in de nacht precies wat een relatie nodig heeft. Geen breuk in liefde, maar in dekbedden. Het fenomeen ‘sleep divorce’ – bewust kiezen voor aparte slaapkamers – wint aan populariteit. Niet vanwege ruzie, maar uit liefde voor slaap én elkaar.

Want hoe romantisch samen slapen ook klinkt, de praktijk is vaak minder rooskleurig: gesnurk, gewoel, temperatuurverschillen of een verschillend slaapritme zorgen voor gebroken nachten. En structureel slaaptekort maakt mensen prikkelbaar, afstandelijk en emotioneel labiel – niet bepaald de ingrediënten voor een fijne relatie.

Een sleep divorce kan dan juist ruimte geven. Letterlijk en figuurlijk. Meer rust, minder ergernis, en overdag een leukere versie van jezelf voor je partner. Sommige stellen slapen doordeweeks apart en kruipen in het weekend weer bij elkaar. Anderen houden hun eigen kamer permanent aan en ontmoeten elkaar op een ander moment in bed.

Het vraagt wel goede communicatie. Niet iedereen ziet het meteen als liefdevol gebaar. Het voelt soms als afstand, terwijl het juist een investering kan zijn in de relatie. En als het toch geen oplossing blijkt? Dan weet je in elk geval dat je eerst aan slaap hebt gewerkt vóór je dacht aan scheiden.

Want wie goed slaapt, ziet vaak helderder wat hij of zij écht nodig heeft.